ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Η Ελληνική παραδοσιακή μουσική περιέχει όλα τα τραγούδια, τους σκοπούς και ρυθμούς των περιοχών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αυστραλίας, των Η.Π.Α. (ομογένεια) και άλλων. Εκτός από τα κοινά μουσικά ακούσματα που συναντώνται σε όλη την Ελλάδα, υπάρχουν και χαρακτηριστικά είδη παραδοσιακής μουσικής ανάλογα με την ιστορία ή τις προτιμήσεις των συγκεκριμένων περιοχών. Επίσης γίνεται διάκριση των τραγουδιών με βάση το περιεχόμενό τους, την περίσταση στην οποία παίζονται και το μέτρο τους. Στην παραδοσιακή μουσική υπάρχουν διάφορα μουσικά όργανα όπως:

• τα πνευστά: (φλογέρες, γκάιντα, κλαρίνο),
• τα έγχορδα: (λύρα, βιολί, λαούτο, μαντολίνο)
• τα κρουστά: (νταούλια, τουμπελέκι, ντέφι) κ.ά..

Δημοτικά τραγούδια

Μία κατηγορία τραγουδιών που συμπεριλαμβάνεται στην ελληνική παραδοσιακή μουσική είναι τα δημοτικά τραγούδια. Τα δημοτικά τραγούδια παίζονται συνήθως σε γάμους αλλά και σε πανηγύρια. Χωρίζονται στις εξής κατηγορίες: Ακριτικά, Κλέφτικα, Ιστορικά, Παραλλαγές και Γαμήλια.

Διάκριση ανά περιοχή

Κρήτη

Τα Ελληνικά νησιά της Καρπάθου, της Χάλκης, της Κάσου, και της Κρήτη σχηματίζουν ένα τόξο όπου η αχλαδόσχημη ή Κρητική λύρα είναι το κυρίαρχο μουσικό όργανο. Η Κρήτη είναι γνωστή για την παράδοσή της σε παραδοσιακούς χορούς, η οποία έχει καταβολές στην αρχαία Ελλάδα και περιλαμβάνει γρήγορους σε ρυθμό χορούς όπως το Πεντοζάλη και άλλους όπως η Σούστα, ο Συρτός

Νησιά του Αιγαίου: Κυκλάδες και Δωδεκάνησα 

Τα νησιά του Αιγαίου είναι γνωστά για τα νησιώτικα τραγούδια τους, των οποίων τα χαρακτηριστικά ποικίλουν ευρέως. Αν και τα βασικά στοιχεία του ήχου είναι χαρακτηριστικά κοσμικά -Βυζαντινός, η σχετική απομόνωση των νησιών επέτρεψε την ξεχωριστή ανάπτυξη της ιδιαίτερης νησιώτικης Ελληνικής μουσικής. Το πλείστον των νησιώτικων τραγουδιών συνοδεύονται από την λύρα, το κλαρίνο, την κιθάρα και το βιολί.
 Στις Κυκλάδες, το βιολί είναι πιο δημοφιλές απ' ό,τι η λύρα και υπάρχουν αρκετοί γνωστοί μουσικοί, όπως ο Νίκος Οικονομίδης, ο Λεωνίδας Κλάδος και ο Στάθης Κουκουλάρης. Οι παραδοσιακοί χοροί των Κυκλάδων περιλαμβάνουν τον Λέρικο, τον Συρτό, τον Συρτό της Σερίφου, τον Συρτό της Νάξου, τον Συρτό της Κύθνου, τον χορό της Αμοργού και τον Μπάλο. Η πιο γνωστή τραγουδίστρια της κυκλαδικής μουσικής είναι η Δόμνα Σαμίου.

Στα Δωδεκάνησα υπάρχουν κυρίαρχα στοιχεία της Κρητικής μουσικής. Οι παραδοσιακοί χοροί των Δωδεκανήσων περιλαμβάνουν την Τράτα, τον Μπάλο, τον Συρτό, την Κρεμαστή, τον Ίσσο, τον Συρτό της Ρόδου, τον Μηχανικό και τον Καλυμιώτικο με καταγωγή από το νησί της Καλύμνου.

Ήπειρος

Στην Ήπειρο, τα παραδοσιακά τραγούδια είναι πεντατονικά και πολυτονικά και ερμηνεύονται τόσο από τραγουδιστές όσο και από τραγουδίστριες. Χαρακτηριστικά τραγούδια περιλαμβάνουν μοιρολόγια, της Τάβλας και φωνητικά με τη συνοδεία του σκάρου. Το κλαρίνο είναι το κυρίαρχο μουσικό όργανο στην Ήπειρο, που χρησιμοποιείται για να συνοδεύσει τους χορούς, κυρίως με αργό και βαρύ ρυθμό, όπως ο Τσάμικος, ο Κοφτός, ο Μενούσης, το Φισούνι, η Ποδιά, ο Στα δύο, ο Στα τρία, ο Ζαγορήσιος, η Κεντημένη, ο Μετσοβίτικος και ο Γιατρός.

Θεσσαλία

Τα παραδοσιακά τραγούδια της Θεσσαλίας είναι αργά και επιβλητικά και περιλαμβάνουν χορούς όπως ο Καλαματιανός, ο Θεσσαλικός, ο Κοφτός, ο Τσάμικος, ο Κλειστός, ο Κανγκελής, το Γαϊτανάκι, ο Πηλιορείτικου, η Σβαρνιάρα, ο Στα τρία, η Καραγκούνα και η Γαλανογαλανή.

Ο Διονυσιακός λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο, πριν το Πάσχα στον Τύρναβο. Εκεί πραγματοποιείται η γνωστή γιορτή του Φαλλού, μια παγανιστική γιορτή γονιμότητας με φαγητά και ποτά, προς τιμήν του αρχαίου θεού Διόνυσο.

Θράκη

Τα μουσικά όργανα στην αρχαία μουσική της Θράκης όπως οι γκάιντες και η Βυζαντινή λύρα είναι ακόμα τα συνηθισμένα όργανα της παραδοσιακής μουσικής της Θράκης. Οι παραδοσιακοί χοροί της περιοχής περιλαμβάνουν τον Ταπεινό, το Τσιπάτι, τον Τρομακτόν, τον Σφαρλή, την Σουφλιουτούδα, τον Ζωναράδικο, τον Καστρινό, τον Συνκαθιστό, την Σούστα, τον Μαντιλάτο, την Μπαϊντούσκα και τον Απαδιαστείτε στο χορό. Οι παραδοσιακοί Θρακιώτικοι χοροί είναι συνήθως γρήγοροι σε ρυθμό και είναι κυρίως κυκλικοί χοροί στους οποίους οι άντρες χορεύουν πρώτοι στη σειρά. Η γκάιντα, ένα είδος φλογέρας με ασκό, είναι το χαρακτηριστικότερο μουσικό όργανο, όμως το κλαρίνο και το τουμπελέκι χρησιμοποιούνται επίσης. Η Θρακιώτικη γκάιντα, ονομάζεται επίσης αυλός και είναι διαφορετική από την Μακεδονική και την Βουλγάρικη. Είναι υψηλότερης συχνότητας από την Μακεδονική και χαμηλότερης από την Βουλγάρικη γκάιντα ή Ντούρα. Η Θρακιώτικη γκάιντα χρησιμοποιείται ακόμα ευρέως κατά μήκος της Βορειοανατολικής Ελλάδας.

Μακεδονία

Παραδοσιακοί χοροί που υπάρχουν στην Μακεδονία είναι ο Μακεδονία, το Χασάπικο, ο Λεβέντικος, το Ζεϊμπέκικο, ο Ζωναράδικος, ο Έντεκα Κοζάνης, η Σαμαρίνα, η Στάνκενα, ο Ακριτικός, ο Μπαϊδούσκας, ο Μακεδονικός αντικριστός, η Μικρή Ελένη, ο Πάρταλος, ο Μακεδονικός κλέφτικος, ο Μπουγατσάς, ο Καστοριανός, ο Τρομακτόν, ο Νικολός, ο Αντικρυστός, ο Μακεδονικός συρτός και ο Καπετάν Λουκάς. Υπάρχουν ακόμα και παραδοσιακά τραγούδια που αναφέρονται στον Μακεδονικό αγώνα όπου χρησιμοποιούνται τρομπέτες και κουδούνια.